საქართველოს გადასახადო კოდექსის 983-ე მუხლის მე-3 ნაწილის ზ) ქვეპუნქტით მოგების გადასახადით არ იბეგრება „უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება, მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა იმ პირისთვის, რომელიც მოგების გადასახადით იბეგრება ამ კოდექსის 97-ე მუხლის პირველი და მე-3 ნაწილებით გათვალისწინებული დაბეგვრის ობიექტების მიხედვით“.
ყურადღებას გავამახვილებთ „ესტონულ მოდელზე“ მყოფი ერთი კომპანიისგან მეორესთვის ფულადი სახსრების გადაცემაზე. საგადასახადო კოდექსის ზემოთხსენებული ჩანაწერით თუ, „ესტონურ მოდელზე“ მყოფი ერთი კომპანია მეორე კომპანიას გადასცემს ფულად სახსრებს (აჩუქებს ფულს) ეს განაცემი არ იბეგრება მოგების გადასახადით.
ამასთანავე, საგადასახადო კოდექსის 982-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის ა) და ბ) ქვეპუნქტების თანახმად, მოგების გადასახადით იბეგრება:
„ა) ხარჯი, რომელიც დოკუმენტურად დადასტურებული არ არის, თუ ეს ვალდებულება დადგენილია კოდექსის შესაბამისად;
ბ) ხარჯი, რომლის გაწევის მიზანი არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება“.
982-ე მუხლის მე-2 ნაწილი კი, გვგეუნება, რომ: „ამ მუხლის პირველი ნაწილით განსაზღვრულ ხარჯებში არ შეიტანება ამ კოდექსის 981 და 983 მუხლებით გათვალისწინებული განაცემების (მათ შორის, განაცემისა, რომელიც მოგების გადასახადით არ იბეგრება), აგრეთვე გადახდის წყაროსთან დაბეგრილი განაცემის განსახორციელებლად გაწეული ხარჯი“.
დავუშვათ, არ არსებობს 73-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევა:
- ფულადი სახსრების ჩუქების შემთხვევაში არანაირი საგადასახადო ვალდებულება არ წარმოეშვება გამჩუქებელ კომპანიას. ეს ოპერაცია არ საჭიროებს ხარჯის დამადასტურებელ დოკუმენტს და აუცილებელი არ არის მისი მიზანი იყოს მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება.
- საქონლის/მომსახურების შესყიდვის შემთხვევაში კი, კომპანია ვალდებულია იქონიოს ხარჯის დამადასტურებელი დოკუმენტი, რომლის მიზანიც უნდა იყოს მოგების მიღება და თავისი შინაარსით უნდა უკავშირდებოდეს კომპანიის ეკონომიკურ საქმიანობას.
საქართველოში მოქმედი მოგების გადასახადის „ესტონური მოდელის“ შინაარსიდან გამომდინარე მართებულიც არის, რომ ფულადი სახსრების გადაცემა “ესტონურ მოდელზე” მყოფ კომპანიებს შორის არ არის მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი (თუ არ არსებობს 73-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევა).
ყოველივე ზემოთხსენებულიდან ჩნდება კითხვა: თუ კანონმდებლობა „ესტონურ მოდელზე“ მყოფ კომპანიებს აძლევს უფლებას დაბეგვრის გარეშე უსასყიდლოდ გადასცენ ერთმანეთს ფულადი სახსრები (აჩუქონ ფული), იგივე „ესტონურ მოდელზე“ მყოფ კომპანიებს შორის საქონლის ან მომსახურების შესყიდვის შემთხვევაში ხარჯის დამადასტურებელი დოკუმენტაციის არ არსებობის გამო (თუ ხარჯი შინაარსით გაწეულია მოგების მიღების მიზნით) მართებულია თუ არა კომპანიისთვის მოგების გადასახადის დაკისრება? ეს კითხვა მართებულია საგადასახადო კოდექსის XIII თავის (მოგების გადასახადი) დღეს მოქმედი რედაქციისთვის.